معرفی خط تولید
دوغ طعم‌دار گیاهی، یکی از گونه‌های محبوب و سلامت‌محور در خانواده نوشیدنی‌های لبنی است که با بهره‌گیری از گیاهان دارویی و معطر بومی، طعمی خاص و خواصی درمانی به محصول نهایی می‌بخشد. این نوع دوغ، از نظر فرآیند تولید، کاملاً مشابه دوغ‌های پاستوریزه بدون گاز یا گازدار است؛ با این تفاوت که در مرحله طعم‌دهی، از عصاره‌ها، اسانس‌ها یا پودر گیاهان سنتی استفاده می‌شود.
گیاهانی مانند نعناع، پونه، کاکوتی، آویشن، گل‌گاوزبان، شوید، زعفران و دیگر گونه‌های دارویی بومی، بسته به منطقه جغرافیایی و ذائقه بازار هدف، به ترکیب دوغ افزوده می‌شوند. این افزودنی‌ها نه‌تنها طعم و عطر دل‌نشینی ایجاد می‌کنند، بلکه خواص درمانی مانند ضدنفخ، آرام‌بخش، تقویت‌کننده گوارش یا انرژی‌زا نیز به محصول می‌افزایند.
در بسیاری از موارد، نام‌گذاری این نوع دوغ‌ها بر اساس گیاهان استفاده‌شده انجام می‌شود؛ به‌عنوان مثال «دوغ کاکوتی»، «دوغ نعناع» یا «دوغ آویشن»، که هرکدام هویت طعمی و عملکردی خاصی دارند. این رویکرد، ضمن حفظ اصالت فرهنگی، به تمایز برند و جذب مخاطب سلامت‌محور کمک می‌کند.
پس از افزودن گیاهان، دوغ وارد مراحل هموژنیزاسیون، پاستوریزاسیون و بسته‌بندی می‌شود. بسته به نوع محصول، فرآیند می‌تواند شامل حفظ گاز طبیعی حاصل از تخمیر یا حذف آن باشد. در نهایت، دوغ گیاهی در بسته‌بندی‌های مقاوم و بهداشتی شامل بطری‌های پت، لیوان‌های درب‌دار یا کیسه‌های چندلایه یک لیتری و سه لیتری عرضه می‌شود.
دوغ طعم‌دار گیاهی، با تلفیق سنت بومی، دانش تغذیه و فناوری روز، نوشیدنی‌ای است که هم سلامت را ارتقا می‌دهد و هم تجربه‌ای متفاوت از طعم را برای مصرف‌کننده فراهم می‌سازد.
ماشین‌آلات
ماشین‌آلات خط تولید دوغ طعم‌دار گیاهی
تولید صنعتی دوغ طعم‌دار گیاهی، نیازمند مجموعه‌ای از ماشین‌آلات تخصصی است که بتوانند فرآیند ترکیب، طعم‌دهی، پاستوریزاسیون و بسته‌بندی را با دقت بالا و حفظ خواص گیاهان دارویی انجام دهند. این تجهیزات به‌گونه‌ای طراحی شده‌اند که ضمن حفظ کیفیت حسی و تغذیه‌ای، امکان تولید محصولی متنوع، ایمن و پایدار را فراهم کنند.
- سیستم دریافت و فیلتراسیون
ورود شیر یا ماست اولیه به خط تولید از طریق واحد دریافت انجام می‌شود. فیلتراسیون اولیه با حذف ذرات معلق و ناخالصی‌ها، پایه‌ای برای تولید محصولی شفاف و ایمن فراهم می‌سازد.
- کلاریفایر آنتی‌باکتریال
دستگاهی برای حذف میکروارگانیسم‌های ناخواسته و افزایش شفافیت محلول، که با فناوری سانتریفیوژ یا فیلترهای خاص، ایمنی اولیه محصول را تضمین می‌کند.
- پلیت کولر
سیستم خنک‌کننده‌ای با صفحات تبادل حرارت که دمای محلول را در مراحل مختلف کنترل می‌کند. تنظیم دقیق دما، به حفظ خواص گیاهان افزوده‌شده و جلوگیری از تخریب آن‌ها کمک می‌کند.
- مخزن ذخیره
مخازن استیل با طراحی بهداشتی برای نگهداری موقت محلول قبل یا بعد از فرآوری. این مخازن با کنترل دما و جنس ضدزنگ، مانع از فساد یا تغییر کیفیت محصول می‌شوند.
- پاستوریزاتور
در صورت نیاز به کاهش بار میکروبی قبل از افزودن گیاهان، پاستوریزاتور با دمای کنترل‌شده، محیطی ایمن برای ترکیب و هموژنیزاسیون فراهم می‌کند.
- خامه‌گیر
در صورت نیاز به کاهش چربی، خامه‌گیر با استفاده از نیروی گریز از مرکز، چربی اضافی را جدا کرده و دوغ سبک‌تری تولید می‌کند که برای ترکیب با گیاهان دارویی مناسب‌تر است.
- هموژنایزر
برای یکنواخت‌سازی بافت دوغ و جلوگیری از جدا شدن فازها، هموژنایزر ذرات چربی و پروتئین را به‌صورت میکرونی در کل محصول پخش می‌کند.
- پروسس تانک
مخزن فرآوری با قابلیت کنترل دما، هم‌زدن و افزودن گیاهان دارویی، اسانس‌ها و نمک. این واحد، مرحله نهایی تنظیم فرمولاسیون دوغ گیاهی را انجام می‌دهد.
- مخازن میکس تک‌جداره
برای ترکیب نهایی مواد افزودنی، این مخازن با طراحی ساده و بهداشتی، مرحله طعم‌دهی و آماده‌سازی قبل از پاستوریزاسیون نهایی را انجام می‌دهند.
- پاستوریزاتور لوله‌ای یا پلیتی (یا عدم استفاده)
در برخی فرمولاسیون‌ها، بسته به نوع گیاه و حساسیت حرارتی آن، از پاستوریزاتور نهایی استفاده می‌شود یا حذف می‌گردد. انتخاب نوع پاستوریزاتور (لوله‌ای یا پلیتی) به ظرفیت تولید و خواص گیاهان بستگی دارد.
- واحد بسته‌بندی
دوغ گیاهی پس از فرآوری نهایی، در بسته‌بندی‌های مقاوم و بهداشتی عرضه می‌شود:
- تریبلوک پت: مناسب برای بطری‌های PET، شامل شست‌وشو، پرکن و درب‌بندی در یک واحد
روتاری لیوانی و کیسه‌ای
