اهمیت سپراتور خودشور در صنعت لبنیات

در کارخانه‌های لبنیات، جداسازی چربی از شیر و حذف ناخالصی‌ها با بالاترین دقت حیاتی است. دستگاه سپراتور خودشور (CIP) با انجام فرآیندهای جداسازی و شست‌وشوی خودکار، بهره‌وری تولید را افزایش می‌دهد، کیفیت محصول را بهبود می‌بخشد و خطر آلودگی را به حداقل می‌رساند. لیماک صنعت استیل سبلان با تولید سپراتورهای خودشور مطابق با استانداردهای بین‌المللی، جایگاهی کلیدی در این صنعت دارد.

سپراتور چیست؟

سپراتور (Separator) یک دستگاه دوار صنعتی است که از طریق نیروی گریز از مرکز، دو یا چند فاز با چگالی متفاوت — مانند کره و سرم — را از هم جدا می‌کند. در لبنیات، وظیفه اصلی جداسازی چربی شیر، آلودگی‌ها یا ذرات گوشت و حتی باکتری‌ها از شیر است.

کاربردهای سپراتور در صنعت لبنیات

• جداسازی چربی برای تولید خامه، شیر کم‌چرب یا بدون چربی

• صاف‌سازی ابتدایی شیر از ذرات ناخالص

• ریز‌فیلتراسیون جهت حذف باقیمانده سلولی و باکتری‌ها

• آماده‌سازی محصولات ویژه مثل دوغ، ماست و پنیر از طریق جداسازی فازها

ساختار و اجزای اصلی سپراتور خودشور

یک سپراتور خودشور دو بخش کلیدی دارد:

1. کاسه چرخان (Centrifuge Bowl): شامل دیسک‌های مشبک که جداسازی در آنجا انجام می‌شود.

2. سیستم CIP: شامل لوله‌کشی، پمپ‌ها و شیرهای هوشمند برای شست‌وشوی اتوماتیک.

3. الکتروموتور: برای چرخش با دور بالا

4. شاسی و درپوش: جهت ایمنی و مهندسی ساخت

5. سامانه کنترل هوشمند: مانیتورینگ دما، فشار، دور و زمان شست‌وشو

مکانیزم عملکرد

1-نیروی گریز از مرکز

هنگامی که شیر وارد کاسه چرخان می‌شود و با سرعت بسیار زیاد می‌گردد، ذرات طبق چگالی از هم جدا می‌شوند:

• چربی سبک‌تر به مرکز کاسه می‌رود

• سرم یا آب سنگین‌تر به محیط ثانویه رانده می‌شود

2-سیکل خودشور (CIP)

سیستم CIP بدون نیاز به باز کردن دستگاه، مراحل زیر را طی می‌کند:

1. قبل‌شست‌وشوی ابتدایی (Pre-rinse): شست‌وشوی اولیه با آب گرم

2. اصلی (Detergent Wash): با محلول بازی یا اسیدی برای زدودن چربی و پروتئین

3. آب‌کشی مجدد (Post-rinse): برای حذف باقیمانده شوینده

4. ضدعفونی (Sanitization): در برخی مدل‌ها با استیلن‌پروکساید یا گاز ازن

این فرآیندها بطور برنامه‌ریزی شده و طبق الگوریتم کنترل انجام می‌شود، بدون نیاز به دخالت نیروی انسانی.

مزایای استفاده از سپراتور خودشور

• کیفیت بالا و ثبات محصول: حذف چربی و ناخالصی تا ۰٫۰۲ میکرون

• افزایش بهره‌وری: کاهش زمان توقف خط

• صرفه‌جویی در آب و انرژی: مصرف بهینه CIP

• کاهش خطای انسانی در فرآیند شست‌وشو

• رعایت استانداردهای بهداشتی مانند HACCP، GMP

نکات طراحی و نصب در کارخانه

۱. انتخاب محل نصب: دسترسی آسان به آنالیز شیر و خروج فاضلاب
۲. پریز و شبکه CIP: لوله‌کشی افقی/عمودی مناسب با شیب استاندارد
۳. سیستم کنترل: نمایشگر HMI، PLC برای ذخیره سناریوها
۴. مخازن ذخیره و بافر: برای شیر ورودی و مخازن شوینده
۵. ایمنی: پوشش کامل بدنه، شیر اطمینان فشار

نگهداری، عیب‌یابی و دوام

• پوشش و نگهداری رینگ و دیسک‌ها: تعویض دوره‌ای با بازه ۳ تا ۱۲ ماه

• کالیبراسیون سنسورها: سنسور دما و فشار هر ۶ ماه

• محدودیت دما و pH: بالا بودن بیش‌ازحد باعث خوردگی استیل می‌شود. توصیه لیماک: max 60°C و pH بین 2 تا 11

• عیب‌یابی سرعت: مصرف بی‌دلیل انرژی ممکن است به دلیل لرزش یا نامتوازن شدن کاسه باشد. بررسی بالانس و بلبرینگ ضروری است

معیارهای انتخاب دستگاه مناسب

تاثیر سپراتور روی کیفیت محصولات لبنی

• شیر کم‌چرب: حذف تا ۰٫۱٪ چربی اضافی

• خامه با چربی دقیق و یکدست

• پنیر با PH و قوام کنترل‌شده

• دوغ و ماست با بافت بهتر و ماندگاری بالا

• کاهش باکتری‌های مضر با شست‌وشوی خودکار، بدون باقی‌ماندن:

استانداردها، بهداشت و مقررات

• HACCP: تحلیل نقاط بحرانی و کنترل

• EU 3A / FDA / ISO 22000 برای تماس مستقیم با مواد غذایی

• GMP و International Dairy Federation توصیه‌هایی برای شست‌وشوی تجهیزات

• گزارش دوره‌ای ماشین‌آلات طبق قوانین سازمان غذا و دارو

جمع‌بندی

دستگاه سپراتور خودشور یکی از کلیدی‌ترین تجهیزات کارخانه‌های لبنی است که با مکانیزم نیروی گریز از مرکز و امکانات CIP، کیفیت، بهداشت، و بهره‌وری تولید لبنیات را کاملاً تضمین می‌کند. انتخاب درست دستگاه، نصب دقیق و نگهداری به موقع، علاوه‌بر ارتقای قابلیت‌های تولید، هزینه‌های عملیاتی را کاهش می‌دهد.

💡 چرا انتخاب سپراتور خودشور از لیماک صنعت استیل سبلان؟

• تولید با مشخصات مهندسی روز (استیل ۳۱۶L، آی‌پی حفاظتی، HMI)

• تطابق با استانداردهای بین‌المللی

• پشتیبانی فنی، ضمانت و خدمات پس‌ازفروش حرفه‌ای

• طراحی اقتصادی و سفارشی برای انواع کارخانه‌های لبنی