در صنعت غذایی، تولید مربا و عسل از جمله زمینه‌هایی است که همواره بازار مصرف ثابتی داشته و سودآوری بالایی دارد. این مقاله به صورت جامع به بررسی مراحل تولید مربا و عسل پرداخته و تجهیزات مورد نیاز برای راه‌اندازی یک خط تولید استاندارد را معرفی می‌کند. همچنین نقش و کاربرد محصولات شرکت لیماک صنعت استیل سبلان به‌عنوان یکی از تولیدکنندگان مطرح ماشین‌آلات صنایع غذایی، در این خطوط بررسی می‌شود.

مراحل راه اندازی خط تولید مربا

1. انتخاب و تهیه مواد اولیه: میوه‌ها باید تازه، رسیده و بدون زدگی باشند. انتخاب میوه‌ی با کیفیت تاثیر زیادی در طعم و بافت نهایی مربا دارد. تهیه شکر، اسیدسیتریک، ژلاتین یا پکتین نیز در این مرحله صورت می‌گیرد.

2. شست‌وشو و سورتینگ: میوه‌ها ابتدا وارد سیستم شست‌وشوی تمام‌استیل می‌شوند. پس از آن روی نوار نقاله سورتینگ قرار می‌گیرند تا ناخالصی‌ها، برگ‌ها یا میوه‌های خراب جدا شوند. در این بخش می‌توان از وان شست‌وشوی لیماک استفاده کرد.

3. پوست‌گیری، هسته‌گیری و خرد کردن: بسته به نوع میوه، مرحله پوست‌گیری (برای میوه‌هایی مثل سیب یا هلو) و هسته‌گیری (برای آلبالو یا زردآلو) انجام می‌شود. پس از آن میوه به قطعات مساوی خرد می‌شود. دستگاه خردکن و هسته‌گیر لیماک برای این مرحله مناسب است.

4. پیش‌پخت و پخت نهایی: پیش‌پخت باعث حفظ بافت میوه و خارج شدن گازهای درون آن می‌شود. پس از آن مخلوط میوه، شکر، پکتین و اسیدسیتریک وارد دیگ پخت دو جداره شده و عملیات پخت در دمای حدود 105 درجه انجام می‌شود. لیماک صنعت استیل سبلان دیگ‌های پخت مجهز به همزن و سیستم بخار دارد که مانع ته‌نشینی و سوختن میوه می‌شود.

5. تغلیظ تحت خلأ: برای حفظ رنگ، طعم و ارزش غذایی مربا، در برخی خطوط از تغلیظ‌کننده تحت خلأ استفاده می‌شود. این تجهیزات لیماک با قابلیت تنظیم دمای دقیق ارائه می‌شود.

6. پرکردن و بسته‌بندی: در این مرحله مربا وارد دستگاه پرکن پیستونی می‌شود و در ظروف شیشه‌ای یا پلاستیکی پر می‌گردد. سپس در دستگاه درب‌بند، درب فلزی یا پلاستیکی روی ظروف بسته می‌شود. دستگاه لیبل‌زن و تاریخ‌زن نیز برای درج اطلاعات محصول کاربرد دارد.

7. شیرینگ و پالت‌سازی: برای بسته‌بندی نهایی و قرار دادن شیشه‌ها در کارتن، دستگاه شیرینگ پک استفاده می‌شود. شیرینگ پک اتوماتیک لیماک برای این منظور طراحی شده است.

راهنمای مراحل خط تولید عسل

1. تهیه عسل خام: عسل اولیه از زنبورداران خریداری شده و باید کاملاً خالص و بدون ناخالصی باشد.

2. گرم‌سازی اولیه: عسل خام دارای ویسکوزیته بالاست. بنابراین برای تسهیل در فیلتراسیون، عسل در مخازن گرم‌کن‌دار تا حدود ۴۰ درجه گرم می‌شود. لیماک مخازن دوجداره استیل با المنت حرارتی برای این کار ارائه می‌دهد.

3. صاف‌کردن و فیلتراسیون: با عبور عسل از صافی‌های استیل ضدزنگ، ذرات موم، گرده و ناخالصی‌ها حذف می‌شود. در برخی خطوط، فیلترهای چندلایه استفاده می‌شود که لیماک آن‌ها را سفارشی تولید می‌کند.

4. رطوبت‌گیری: اگر رطوبت عسل بیشتر از حد استاندارد باشد، در دستگاه رطوبت‌گیر حرارتی یا خلأ کاهش می‌یابد تا از تخمیر جلوگیری شود.

5. پرکن و درب‌بندی: عسل فرآوری‌شده وارد دستگاه پرکن می‌شود و در ظروف پلاستیکی یا شیشه‌ای پر می‌شود. سیستم پرکن عسل باید ضد چکه و دمای بالا را تحمل کند. لیماک پرکن‌های مخصوص عسل با قابلیت تنظیم حجم و دما تولید می‌کند.

6. لیبل‌زنی، بسته‌بندی و انبار: پس از پرکردن، لیبل‌زنی انجام شده و ظروف در دستگاه شیرینگ پک بسته‌بندی می‌شوند. بسته‌ها سپس برای حمل یا انبار آماده می‌شوند.

کاربرد محصولات لیماک در خط تولید مربا و عسل

شرکت لیماک صنعت استیل سبلان با بیش از دو دهه تجربه در طراحی و ساخت ماشین‌آلات صنعتی، تجهیزات متنوعی را برای خطوط تولید مربا و عسل ارائه می‌دهد:

1. میکسر عمودی

نقش دستگاه میکسر عمودی در خط تولید مربا و عسل:

میکسر عمودی در تولید مربا و عسل برای مخلوط کردن مواد اولیه مختلف استفاده می‌شود. این دستگاه به‌ویژه در ترکیب شکر، میوه‌های پوره‌شده، پکتین و سایر افزودنی‌ها کاربرد دارد. با توجه به طراحی عمودی، مواد به‌صورت یکنواخت در داخل مخزن مخلوط می‌شوند که باعث ایجاد یک ترکیب یکنواخت و بهبود کیفیت محصول نهایی می‌شود.

2. پروسس تانک یا مخزن سه جداره

نقش مخازن سه جداره در خط تولید مربا و عسل:

مخزن سه جداره برای پخت و نگهداری مواد اولیه در دماهای کنترل‌شده طراحی شده است. در خط تولید مربا، این مخازن برای پخت مربا و حفظ دما و ترکیب مواد کاربرد دارند. در خط تولید عسل نیز، این مخازن برای پاستوریزه کردن عسل و جلوگیری از فساد آن استفاده می‌شوند. طراحی سه جداره این مخازن باعث می‌شود که دما به‌طور یکنواخت در تمام مخزن پخش شود.

3. میکسر زیر مخزن (میکسر زیر تانک)

نقش میکسر زیر مخزن در خط تولید مربا و عسل:

میکسر زیر مخزن برای مخلوط کردن مواد در مخازن بزرگ استفاده می‌شود. این دستگاه می‌تواند به طور مداوم مواد را همگن کند و از ته‌نشینی مواد جلوگیری کند. در تولید مربا، این میکسر به‌طور ویژه برای مخلوط کردن شکر و میوه‌ها به‌کار می‌رود، و در تولید عسل نیز برای ترکیب یکنواخت عسل و مواد افزودنی استفاده می‌شود.

4. دستگاه پرکن عسل و مربا

نقش دستگاه پرکن در خط تولید مربا و عسل:

دستگاه پرکن عسل و مربا برای پر کردن این محصولات در بسته‌بندی‌های مختلف مانند شیشه یا قوطی طراحی شده است. این دستگاه‌ها به‌طور دقیق مقدار محصول را اندازه‌گیری کرده و در بسته‌بندی‌ها ریخته می‌شوند. دقت در پر کردن به‌ویژه در پر کردن عسل که ممکن است چکه کند یا در بسته‌بندی نشت کند، اهمیت زیادی دارد. این دستگاه‌ها می‌توانند از نشت و هدر رفت محصول جلوگیری کنند.

5. بچ هموژنایزر

نقش بچ هموژنایزر در خط تولید مربا و عسل:

بچ هموژنایزر در خط تولید مربا و عسل برای یکنواخت کردن مواد مختلف به‌ویژه مایعات و مواد پودری مورد استفاده قرار می‌گیرد. این دستگاه با استفاده از فشار بالا مواد را به‌طور کامل همگن می‌کند، به‌طوری‌که هیچ‌گونه لایه‌بندی یا جداسازی در محصول نهایی مشاهده نمی‌شود. در تولید مربا، این دستگاه کمک می‌کند تا شکر و پکتین به‌طور یکنواخت با پوره میوه‌ها ترکیب شوند. همچنین، در عسل به همگن کردن عسل و افزودنی‌ها کمک می‌کند.

6. پمپ هموژنایزر

نقش پمپ هموژنایزر در خط تولید مربا و عسل:

پمپ هموژنایزر مانند بچ هموژنایزر برای همگن کردن ترکیب مواد مایع و پودری استفاده می‌شود. این پمپ به‌ویژه برای تولید مواد با غلظت‌های متفاوت مفید است. در تولید مربا، این دستگاه برای مخلوط کردن پوره میوه و شکر و پکتین استفاده می‌شود. در تولید عسل نیز، پمپ هموژنایزر برای ترکیب یکنواخت مواد مختلف و جلوگیری از جداسازی آنها به‌کار می‌رود.

7. دستگاه پاستوریزاتور

نقش دستگاه پاستوریزاتور در خط تولید مربا و عسل:

پاستوریزاتور یکی از مراحل کلیدی در تولید مربا و عسل است. این دستگاه به‌منظور از بین بردن میکروب‌ها و افزایش ماندگاری محصول در دماهای خاص عمل می‌کند. در خط تولید مربا، پاستوریزاتور برای از بین بردن باکتری‌ها و دیگر میکروب‌ها در حین پخت مربا استفاده می‌شود. در تولید عسل نیز، این دستگاه برای پاستوریزه کردن عسل و جلوگیری از تخمیر و فاسد شدن آن کاربرد دارد.

8. دستگاه پاستوریزاتور لوله‌ای (Shell and Tube)

نقش دستگاه پاستوریزاتور لوله‌ای در خط تولید مربا و عسل:

پاستوریزاتور لوله‌ای از نوع خاص پاستوریزاتورها است که در آن مایعات از طریق لوله‌هایی عبور کرده و در طول این فرآیند با دمای بالا برخورد می‌کنند. این دستگاه به‌ویژه در خطوط تولید مربا و عسل برای پاستوریزه کردن مایعات به‌کار می‌رود. این دستگاه همچنین برای کنترل دقیق دما و جلوگیری از تغییرات کیفیت محصول در طول فرآیند پاستوریزاسیون مفید است.

9. دستگاه CIP اتومات

نقش دستگاه CIP اتوماتیک در خط تولید مربا و عسل:

دستگاه CIP (Clean in Place) اتوماتیک به‌منظور شستشو و نظافت دستگاه‌های تولید بدون نیاز به جداسازی قطعات استفاده می‌شود. در خط تولید مربا و عسل، این دستگاه برای تمیز کردن مخازن، میکسرها، و دستگاه‌های پرکن کاربرد دارد. این دستگاه کمک می‌کند تا فرآیند تولید بدون آلودگی و با حفظ استانداردهای بهداشتی و کیفیت محصول انجام شود.

10. تانک ذخیره (مخازن نگهداری)

نقش تانک‌های ذخیره در خط تولید مربا و عسل:

تانک‌های ذخیره برای نگهداری محصولات نهایی یا مواد اولیه استفاده می‌شوند. در تولید مربا، این مخازن برای ذخیره مواد پس از پخت یا مخلوط کردن و پیش از بسته‌بندی استفاده می‌شوند. در تولید عسل، این مخازن برای نگهداری عسل پس از پاستوریزه شدن و قبل از پر کردن در بسته‌بندی‌ها کاربرد دارند. این مخازن معمولاً از استیل ساخته می‌شوند تا از فساد محصول جلوگیری کنند.

11. دستگاه فیلتر شمعی یا کندل فیلتر (Candle Filter)

نقش دستگاه فیلتر شمعی در خط تولید مربا و عسل:

فیلتر شمعی برای حذف ذرات معلق از مایعات استفاده می‌شود. در تولید مربا، این دستگاه برای تصفیه و صاف کردن مایعات از ذرات ریز و ناخالصی‌ها مفید است. همچنین، در تولید عسل نیز، فیلتر شمعی برای حذف ذرات خارجی مانند گرده‌ها و سایر ناخالصی‌ها از عسل استفاده می‌شود.

نکات مهم در راه اندازی خط تولید مربا و عسل

• تمامی تجهیزات باید از استنلس‌استیل ( استیل ضدزنگ ) با گرید 304 یا 316 باشند.

• ماشین‌آلات باید دارای مجوز بهداشت، CE و گواهینامه‌های ایمنی باشند.

• کف سالن تولید باید قابل شست‌وشو و شیب‌دار باشد.

• خط تولید باید به سیستم تهویه، نور مناسب و کنترل کیفیت مجهز باشد.

فضای مورد نیاز و هزینه راه اندازی خط تولید مربا و عسل

• حداقل فضای مورد نیاز: 150 تا 250 متر مربع

• برق صنعتی 3 فاز و سیستم آب‌گرم الزامی است

• هزینه ماشین‌آلات برای ظرفیت 500 کیلوگرم روزانه بین 800 میلیون تا 1.5 میلیارد تومان متغیر است (تا سال 1403)

جمع‌بندی: راه‌اندازی خط تولید مربا و عسل نه تنها از نظر اقتصادی سودآور است، بلکه در صورت رعایت استانداردها و استفاده از ماشین‌آلات باکیفیت مانند محصولات شرکت لیماک صنعت استیل سبلان، می‌تواند زمینه‌ساز توسعه صادرات نیز باشد. پیشنهاد می‌شود قبل از راه‌اندازی، مشاوره تخصصی با تولیدکنندگان تجهیزات همچون لیماک صورت گیرد تا خط تولیدی بهینه و استاندارد طراحی گردد.

جهت دریافت مشاوره رایگان در خصوص راه اندازی خطوط تولید مربا و عسل و یا پسخ به سوالهای شما میتوانید به کارشناسان فنی ما با شماره های : ۰۹۱۴۴۵۶۷۲۵۸  –  ۰۴۵۳۳۸۷۳۵۱۹  –  ۰۴۵۳۳۸۷۳۵۲۰   در ارتباط باشید.